ELBURG

Provincie  : Gelderland
Opheffing  : -
Toevoegingen : 1974 Doornspijk (ged, 1818 Oosterwolde)

I : 20 juli 1816
" Van zilver beladen met een poort, waaraan 2 torens in hunnen natuurlijke kleur. Het wapen gedekt met een kroon van goud van 5 fleurons van hetzelfde en vastgehouden door 2 klimmende leeuwen in hunne natuurlijke kleur."

NB : de tekening laat verder nog een liggende leeuw voor een poortopening met opgehaalde valdeur zien, verder zijn het dak en de torens gedekt met 4 naar links waaiende windvaantjes en is de rechtse schildhouder half aanziend.

Wapen van Elburg

II : 24 april 1975
" Gedeeld : I in zilver een poortgebouw van keel, bestaande uit een geopend middengedeelte, de opening omlijst van goud en met een valhek van sabel, tussen 2 torens, het middengedeelte en de torens gekanteeld, verlicht van zilver en met daken van azuur, waarop 4 naar links waaiende vaantjes van sabel, II in sabel een sleedoorntak met bloemen en vruchten van goud. Het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren en gehouden door 2 leeuwen van goud, getongd en genageld van keel."

Wapen van Elburg

Oorsprong/verklaring

Elburg was tot 1233 ondergeschikt aan Doornspijk. In dat jaar verleende Otto van Gelre aan Elburg stadsrechten. De stad maakte daarna een bloeiperiode door als Hanzestad en werd daarmee belangrijjker dan het agrarische Doornspijk. Na de herindeling werd de naam van de nieuwe gemeente dan ook Elburg, ondanks dat Doornspijk groter was.

Van Elburg zijn een aantal zegels bekend. Het oudste dateert uit de 14e eeuw en is daarmee waarschijnlijk het oudste stadszegel. Het vertoont een kasteel. Eveneens uit de 14e eeuw is een zegel bekend, waarop een wapen met een dubbelstaartige gekroonde leeuw, van boven vergezeld van de letter E en van onder van een ster. Deze leeuw is het wapen van de graven van Gelre. Een later (18e eeuws ?) zegel vertoont inmiddels het kasteel op een schild, gehouden door twee leeuwen en gedekt door een vijfbladerige kroon.

Arms (crest) of Elburg

Zegel van Elburg (datum onbekend)
Coat of arms (crest) of Elburg

Het wapen in een manuscript van 1514


Buiten de zegels om, is het wapen, met poortgebouw en liggende leeuw, te zien in een afbeelding uit 1767 in de schepenkamer. In 1654 daarentegen werd het afgebeeld in diverse bronnen als een poortgebouw, met in de opening een schildje, waarop een leeuw. Ook op een kaart uit 1662 komt deze voorstelling voor. Het meest waarschijnlijk is dat het hier gaat weer om het wapen van Gelre. Echter, in 1839 werd in een beschrijving van de stad Elburg het schildje omschreven als zilver, waarop een rode leeuw. De oorsprong van de leeuw wordt hier niet gegeven.

Wapen van Elburg/Coat of arms (crest) of Elburg

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Wapen van Elburg/Coat of arms (crest) of Elburg

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Elburg4.jpg

Bodebus van Elburg uit 1680 (uit: Agterberg, 1983)
Elburg.tile.jpg

Het wapen op een heraldische tegel
Wapen van Elburg/Coat of arms (crest) of Elburg

Briefhoofd, +/- 1995
Wapen van Elburg/Coat of arms (crest) of Elburg

The arms on a souvenir plate

Het eerste gemeentewapen is afgeleid van het laatste zegel. Het is niet duidelijk of het leeuwtje in de poortopening al op het zegel of oude stadswapen voorkwam. Het nieuwe wapen is een combinatie van de wapens van Doornspijk en Elburg. Het onofficiële oude wapen van Doornspijk vertoonde een burcht en een sleedoorntak. In het nieuwe wapen is de burcht in dat wapen vervangen door de burcht van Elburg, zonder de leeuw. De sleedoorntak is gebleven. De schildhouders en kroon zijn afgeleid van het oude wapen van Elburg.

Na de samenvoeging werd in eerste instantie een wapen ontworpen met de toren van Elburg en een sleedoorntak voor Doornspijk. De toren werd weergegeven als een hoge smalle toren, dus afwijkend van de poort van Elburg, en het geheel werd uitgevoerd in zwart en zilver. Dit omdat het wapen meestal toch in zwart-wit uitgebeeld zou worden.

Elburg3.jpg

Zowel tegen de kleuren als tegen de combinatie rezen nogal wat bezwaren. In de gemeente zelf werd geopperd om de sleedoorntak geheel weg te laten, aangezien deze niet historisch zou zijn, terwijl het kasteel van Elburg al wel eeuwen in gebruik was. De Hoge Raad van Adel had bezwaar tegen de kleurstelling, omdat het geen historische kleuren waren. Uiteindelijk ging de gemeenteraad accord met de combinatie van poort en sleedoortak, in meer historische vormgeving en kleurstelling.


Literatuur: VdBergh, 1878; Bontekoe, 1975; Zwolsche Courant 23/1/1975; Blaeu, J.: Tetrarchis Ducatus Gelriae Arnhemensis five Veluvia, 1662 (kaart)


Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek



Portaal Nederlandse overheidswapens
Netherlands.jpg

Onderdeel van:
Logo-new.jpg
Heraldry of the World

Nederlandse heraldiek:

Overzeese heraldiek:
(Engelstalig)


  • Totaal aantal pagina's: 16,349
  • Waarvan afbeeldingen: 13,089

Nederlandse heraldische verzamelobjecten
(selectie)





Contact and Support

Partners:

Your logo here ?
Contact us



© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink  
Index of the site