Tytsjerksteradiel
TYTSJERKSTERADIEL (tot 1989 TIETJERKSTERADEEL)
Provincie : Fryslân (Friesland)
Opheffing : -
Toevoegingen : -
I : 25 maart 1818
"Gevierendeeld; het eerste van lazuur beladen met een schepnet en een zeissen, geplaatst als een St.Andrieskruis; het tweede van zilver, beladen met een groene koornplant; het derde mede van zilver, beladen met 3 boomen van sijnopel; het vierde van keel, beladen met een zwarte hoorn. Het schild gedekt met eene kroon van goud."
NB : de zeis en het schepnet zijn van zilver, de bomen staan op een losse grond, de hoorn is een posthoorn, de korenplant is eerder een rietkraag met 3 pluimen en de kroon heeft 3 bladeren en 2x3 parels.
II : 11 juli 1985
"Gevierendeeld : I in keel een schepnet en een zeis van zilver, II in zilver een rietplant met 3 pluimen, op een grond, alles van sinopel, III in zilver 3 geplante bomen van sinopel, IV in azuur een jachthoorn van goud. Het schild gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2x3 parels."
Oorsprong/verklaring
Het gemeentewapen van Tietjerksterdeel is opgebouwd uit vier streekwapens. Het wapen van de Trijnwouden is van deze vier het meest vooraanstaand.
Het eerste kwartier (linksboven) is het Tietjerkster kwartier. Het is het streekwapen van de dorpen Tietjerk, Rijperkerk en Suawoude. Het is blauw met daarin een schepnet en een zeis, beide van zilver (wit), gezet als een Andreaskruis. Bij het invoeren van het gemeentewapen in 1818 was het schild rood, maar door de Hoge Raad van Adel is dat veranderd in blauw. Waarom dat gebeurd is is niet bekend.
Het 2de kwartier (rechtsboven) met de drie rietpluimen is het Suameerder kwartier. Het is het streekwapen van de dorpen Suameer, Oostermeer en Eestrum. Deze dorpen liggen aan het Bergumermeer, dat in het verleden ook wel het Suameerder meer genoemd werd. De dorpen worden weergegeven door de drie pluimen van een rietplant.
Het 3de kwartier (linksonder) is het Trijnwoudster kwartier. Het is het streekwapen van de dorpen Oenkerk, Oudkerk, Giekerk en Molenend. Het streekwapen is van zilver met daarin drie bomen op een zwevend stuk weiland. Of de drie bomen de drie dorpen symboliseren kan worden betwijfeld: er is immers sprake van drie wouden. Een andere reden om te twijfelen is deze: Op de wapens van de gemeenten Smallingerland en Opsterland staan beide 5 bomen op een (al dan niet zwevend) stuk weiland. In geen van de genoemde wapens symboliseren de bomen woongebieden, eerder bos of mogelijk rechtspraak (onder bomen). In de dorpswapens heeft de boom wel een centrale plaats op het schild gekregen.
Het 4de kwartier (rechtsonder) is het Bergumer kwartier. Het is het streekwapen van Bergum, Noordbergum, Garijp en Hardegarijp. Ook dit streekwapen is niet goed ingekleurd door de Hoge Raad van Adel in 1818. Op het Bergumer kwartier staat een jachthoorn. Voor 1818 was het een gouden jachthoorn op een blauw veld. Na de registratie van 1818 werd het een zwarte hoorn op een rood veld, dus kleur op kleur, wat indruist tegen de regels van de heraldiek. De jachthoorn doet denken aan de adel, die in dit gebied jachtpartijen hield. Met de jachthoorn wordt dus een bosrijk gebied aangegeven met een rijke fauna.
De vier streekwapens hebben mede als uitgangspunt gediend bij het ontwerpen van de dorpswapens in de gemeente.
 Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman uit 1708 |
 Het wapen in de Schotanus-Halma atlas (druk uit 1718) |
 Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910 |
 Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
 Poststempel 1984 |
 Poststempel 1994 |
 Het wapen op een envelop 1984 |
 Het wapen op een envelop 1994 |
Literatuur: Doarpswapens en doarpsflaggen fan de doarpen yn de gemeente Tytsjerksteradiel. Uitgave van de gemeente. Leeuwarder Courant, 8 maart 1950.
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse overheidswapens  |
Onderdeel van:  |
|
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink 
Index of the site