Empel en Meerwijk
 |
Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens |
|
EMPEL EN MEERWIJK
Provincie : Noord Brabant
Opheffing : 1971 's Hertogenbosch
Toevoegingen : 1958 Alem, Maren en Kessel (ged, 1819 Maren, Kessel (NB))
I : 16 juli 1817
" Van lazuur beladen met een bisschop, gekleed als landman en dragende in de rechterhand een lans en in de linker een schild, alles van goud, op het schild de letters St.LANDOLINUS van sabel; de linkerhand rustende op een schild van goud, beladen met 3 leeuwenkoppen van lazuur, gekroond van hetzelfde."
NB : In het register is geen tekst vermeld, alleen een tekening
Oorsprong/verklaring :
Empel en Meerwijk was een leen van de graven van Megen, die het op hun beurt in leen hadden van Gelre. De hertogen van Brabant waren in bezit van de lagere jurisdictie. In 1201 had de hertog van Brabant deze rechten verkregen van de abdij van Crespin, de oorspronkelijke bezitters.
De parochieheilige is St. Landolinus. Al op een zegel uit 1446 staat deze heilige afgebeeld. Op latere, 16e eeuwse zegels staat hij eveneens met voor zich een schildje met drie afgerukte, gekroonde, leeuwenkoppen. Op zijn schouder heeft hij een schildje met de letters S en L.
De burgemeester zond in 1815 een afdruk van het zegel in. De Hoge Raad van Adel maakte van de letters S en L de gehele naam van de heilige en verleende het wapen in rijkskleuren.
Het schildje met de drie leeuwenkoppen is het wapen van de familie Van Herlaer, dat van 1342-1410 de heerlijkheid in bezit had. De kleuren zijn niet geheel bekend, aangezien twee verschillende wapenboeken uit de 14e eeuw de kronen van goud of zilver afbeelden. De koppen zijn in beide gevallen van keel, het veld van zilver.
 Een 19e eeuws lakzegel van de gemeente (foto Bauke Hüsken) |
 Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910 |
 Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930 |
In 1993 stelde de Noordbrabantse Commissie voor Wapen- en Vlaggenkunde het volgende wapen als dorpswapen in te stellen:
"In zilver drie afgerukte leeuwenkoppen van keel, gekroond van goud."
Eventueel konden de kronen ook van zilver zijn, en kon de H. Landolinus als schildhouder worden toegevoegd.
Dit wapen is echter nooit als dorpswapen uitgevoerd. Op 18 maart 1999 heeft de raad van 's Hertogenbosch besloten het oude gemeentewapen als dorpswapen in te stellen.
Literatuur : Brekel, 1993a