approved, Bureaucrats, Interface administrators, Members who can see the literature depository, Administrators, uploader
3,700,888
edits
Gelderland: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
m
Text replacement - "↵{{media}}↵↵[[Category:Nederlandse" to " {{nl}} {{media}} [[Category:Nederlandse"
Knorrepoes (talk | contribs) No edit summary |
Knorrepoes (talk | contribs) m (Text replacement - "↵{{media}}↵↵[[Category:Nederlandse" to " {{nl}} {{media}} [[Category:Nederlandse") |
||
| (25 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
<seo title="Wapen van Gelderland" titlemode="append"></seo> | |||
'''PROVINCIE GELDERLAND''' | '''PROVINCIE GELDERLAND''' | ||
| Line 10: | Line 6: | ||
'''"Gedeeld : I in azuur een omgewende, dubbelstaartige leeuw van goud, gekroond van hetzelfde en getongd en genageld van keel; II in goud een leeuw van sabel, getongd en genageld van keel. Het schild gedekt met de hertogelijke kroon van goud, gevoerd van keel met hermelijnen opslagen. Schildhouders: twee leeuwen van goud, getongd en genageld van keel. "''' | '''"Gedeeld : I in azuur een omgewende, dubbelstaartige leeuw van goud, gekroond van hetzelfde en getongd en genageld van keel; II in goud een leeuw van sabel, getongd en genageld van keel. Het schild gedekt met de hertogelijke kroon van goud, gevoerd van keel met hermelijnen opslagen. Schildhouders: twee leeuwen van goud, getongd en genageld van keel. "''' | ||
[[File:gelderla. | [[File:gelderla.jpg|center|Wapen van {{PAGENAME}}]] | ||
===Oorsprong/verklaring=== | |||
Gelderland was oorspronkelijk een graafschap, later, in 1339, verheven tot een hertogdom. De geschiedenis is vrij complex. | Gelderland was oorspronkelijk een graafschap, later, in 1339, verheven tot een hertogdom. De geschiedenis is vrij complex. | ||
Oorspronkelijk omvatte Gelderland ook nog stukken van het huidige Duitsland (met stamplaats [[Geldern]]), [[Limburg (provincie)|Limburg]] en [[Noord Brabant]]. | Oorspronkelijk omvatte Gelderland ook nog stukken van het huidige Duitsland (met stamplaats [[Geldern]]), [[Limburg (provincie)|Limburg]] en [[Noord-Brabant]]. | ||
Het wapen van Gelderland is opgebouwd uit de wapens van [[Geldern|Gelre]] (I) en [[Jülich|Gulik]] (II). | Het wapen van Gelderland is opgebouwd uit de wapens van [[Geldern|Gelre]] (I) en [[Jülich|Gulik]] (II). | ||
| Line 27: | Line 23: | ||
De familie stierf uit met hertog Reinoud III in 1371. Het hertogdom werd vervolgens verdeeld onder zijn twee halfzusters. In 1377 werd het weer verenigd onder Willem I, de zoon van Maria van Gelre en Willem VI van Gulik. Maria was de eerste die de Gulikse en Gelderse leeuw combineerde. Op haar wapen staan de leeuwen andersom als op het provinciewapen en is de rechter leeuw niet omgewend. De leeuw van Gulik is bekend sinds 1237 en is identiek aan de leeuw van Vlaanderen. Een verband is echter niet bekend. | De familie stierf uit met hertog Reinoud III in 1371. Het hertogdom werd vervolgens verdeeld onder zijn twee halfzusters. In 1377 werd het weer verenigd onder Willem I, de zoon van Maria van Gelre en Willem VI van Gulik. Maria was de eerste die de Gulikse en Gelderse leeuw combineerde. Op haar wapen staan de leeuwen andersom als op het provinciewapen en is de rechter leeuw niet omgewend. De leeuw van Gulik is bekend sinds 1237 en is identiek aan de leeuw van Vlaanderen. Een verband is echter niet bekend. | ||
Het alliantiewapen Gelre-Gulik hield echter niet lang stand. De opvolgers van Gelre konden geen aanspraak maken op Gulik en de leeuw van Gulik verdween dan ook weer. Na de Gelderse oorlogen (tot 1543) voerde Karel V als wapen voor Gelre eigenlijk twee wapens, namelijk de Gelderse leeuw en de leeuw van Zutphen. De graven van Gelre waren tevens graven van Zutphen. Het wapen van [[Zutphen]] was van zilver, beladen met een leeuw van keel, gekroond van goud. Beide wapens werden of afzonderlijk afgebeeld, of beide leeuwen werden in een enkel wapen gecombineerd. In dergelijke wapens stonden de leeuwe toegewend. Dit combinatiewapen Gelre-Zutphen werd tot 1799 gebruikt. Pas in 1802 werd voor de nieuwe provincie Gelderland het oude Gelders-Gulikse wapen in ere hersteld. De leeuwen werden echter gecombineerd volgens het Gelders-Zutphense wapen. Dit wapen is sindsdien in gebruik. Het wapen is identiek aan het wapen van de voormalige [[Geldern ( | Het alliantiewapen Gelre-Gulik hield echter niet lang stand. De opvolgers van Gelre konden geen aanspraak maken op Gulik en de leeuw van Gulik verdween dan ook weer. Na de Gelderse oorlogen (tot 1543) voerde Karel V als wapen voor Gelre eigenlijk twee wapens, namelijk de Gelderse leeuw en de leeuw van Zutphen. De graven van Gelre waren tevens graven van Zutphen. Het wapen van [[Zutphen]] was van zilver, beladen met een leeuw van keel, gekroond van goud. Beide wapens werden of afzonderlijk afgebeeld, of beide leeuwen werden in een enkel wapen gecombineerd. In dergelijke wapens stonden de leeuwe toegewend. Dit combinatiewapen Gelre-Zutphen werd tot 1799 gebruikt. Pas in 1802 werd voor de nieuwe provincie Gelderland het oude Gelders-Gulikse wapen in ere hersteld. De leeuwen werden echter gecombineerd volgens het Gelders-Zutphense wapen. Dit wapen is sindsdien in gebruik. Het wapen is identiek aan het wapen van de voormalige [[Geldern (kreis)|Landkreis Geldern]]. | ||
Over het ontstaan van de naam Gelre en het gebruik van de mispels in het wapen gaat de volgende, niet historische, legende:<br/> | Over het ontstaan van de naam Gelre en het gebruik van de mispels in het wapen gaat de volgende, niet historische, legende:<br/> | ||
| Line 39: | Line 35: | ||
{|align="center" | {|align="center" | ||
|align="center"|[[File:gelderland-7.ok.jpg|center]] <br/> | |align="center"|[[File:gederland1600.jpg|center|350 px|Wapen van {{PAGENAME}}]] <br/>Het wapen rond 1600 | ||
Het wapen in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910 | |align="center"|[[File:{{PAGENAME}}16.jpg|center|300 px|Wapen van {{PAGENAME}}]] <br/>Het wapen in een [[:Category:Windhag city arms|16e eeuws manuscript]] | ||
|[[File:gelderland.hag.jpg|center]] <br/> | |- | ||
Het wapen in de [[Koffie Hag albums]] +/- 1930 | |align="center"|[[File:{{PAGENAME}}6.jpg|center|300 px|Arms of {{PAGENAME}}]] <br/>Het wapen in een 16e eeuws Spaans manuscript | ||
|} | |align="center"|[[File:{{PAGENAME}}.hes.jpg|350 px|center|Arms of {{PAGENAME}}]]<br/>Het wapen in het [[Wapen- en Vlaggenboek Hesman|Wapen- en Vlaggenboek]] van Gerrit Hesman (1708) | ||
|- | |||
|align="center"|[[File:gelderland-7.ok.jpg|center|Wapen van {{PAGENAME}}]] <br/>Het wapen in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910 | |||
|align="center"|[[File:gelderland.hag.jpg|center|Wapen van {{PAGENAME}}]] <br/>Het wapen in de [[Koffie Hag albums]] +/- 1930 | |||
|- | |||
|align="center"|[[File:gelderland.tile.jpg|center|350 px|Wapen van {{PAGENAME}}]] <br/> Het wapen op [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegels ]] | |||
|align="center"|[[File:gelderland1.tile.jpg|center|350 px|Wapen van {{PAGENAME}}]] <br/> | |||
|- | |||
|align="center"|[[File:{{PAGENAME}}1943.jpg|center|350 px|Wapen van {{PAGENAME}}]] <br/>Het wapen in een uitgave van +/- 1943 | |||
|} | |||
'''English'''<br> | '''English'''<br> | ||
| Line 55: | Line 60: | ||
For the origin of the name and the Gueldrian Rose symbol, see [[Geldern]]. | For the origin of the name and the Gueldrian Rose symbol, see [[Geldern]]. | ||
[[Category: | [[Civic Heraldry Literature - Netherlands (Heraldische literatuur - Nederland)|'''Literatuur''']]: De Vries, 1995; Frankewitz en Venner, 1987 | ||
{{nl}} | |||
{{media}} | |||
[[Category:Nederlandse gemeentewapens G]] | |||
[[Category:Gelderland]] | [[Category:Gelderland]] | ||
[[Category:Nederlands provinciewapen]] | [[Category:Nederlands provinciewapen]] | ||
[[Category:Granted 1935]] | [[Category:Granted 1935]] | ||