Haarlem

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

HAARLEM

Provincie  : Noord Holland
Opheffing  : -
Toevoegingen : 1927 Schoten, Spaarndam (ged)

I : 26 juni 1816
"Van keel beladen met een zwaard van zilver, het gevest van goud, staande en pal, en chef een gepateerd kruis en verzeld van 4 zespuntige sterren, staande en pal, alles van zilver. Het wapen gedekt met eene goude gefleuronneerde kroon, achter hetzelve een dorre tuin met 2 schellen van goud en vastgehouden ter weerskanten door een klimmende leeuw."

NB : de kroon heeft 3 bladeren en 2 parels en de leeuwen zijn van goud.

II : 15 februari 1974
"In keel een zwaard van zilver met gevest van goud, vergezeld boven van een verkort breedarmig kruis en aan beide zijden van 2 zespuntige sterren boven elkaar, alles van zilver. Het schild gedekt met een kroon van 5 bladeren van goud, waarachter een afgeknotte dorre boom van sabel oprijst, waarin 2 gouden klokken hangen. Schildhouders: 2 leeuwen van goud, getongd en genageld van keel. Wapenspreuk: 'Vicit vim virtus' in Latijnse letters op een lint van zilver."

Oorsprong/verklaring:
De wapenspreuk en de klokjes werden ook door de gemeente gevoerd vóór 1974.

De oorsprong schijnt te maken te hebben met de verovering van Damiate in 1219 door Graaf Willem I van Holland. Hierbij zouden de Haarlemmers zich onderscheiden hebben. De Duitse keizer verleende daarop het zwaard met de sterren, terwijl de patriarch van Jeruzalem er het kruis aan toevoegde. Ook de kleine klokjes, Damiaatjes, zouden er aan herinneren.

Van den Berg noemt 12 zegels van de stad, het eerste uit 1299, waarop een gedekte poort met 3 torens en ringmuur, vergezeld van 2 bomen.

Het oudste zegel van Haarlem

Het tweede uit 1361 met een zwaard, met de punt omhoog en ter weerszijde 2 zespuntige sterren. Een 14e eeuws(?) en een uit 1414 met een kruisje boven het zwaard en een ander 14e eeuws zonder kruisje en achtpuntige sterren. Een zegel uit 1497 met een schild met het wapen, rustende op een op de rug liggende man en van achter gehouden door 2 engelen, boven iedere engel een kruisje, het schild omgeven door bomen. Een zegel uit 1581 met het wapen nu gehouden door 2 leeuwen en erachter bomen. Een 17e eeuws identiek zegel met contrazegel met alleen het wapen zonder schild.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

19e eeuws zegelstempel van Haarlem (bron)	Tegeltableau op de Gedempte Nieuwesloot in Alkmaar  (" bron)
Wapen van Haarlem aan de Vijzelstraat 81, Amsterdam (bron)	Wapen op het orgel in de St. Bavo kerk (bron)
(bron)

Literatuur : Van den Bergh, 1898; Sierksma, 1962; Wildeman, 1897