Haarlem

Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek

Portaal Nederlandse overheidswapens	Onderdeel van: Heraldry of the World
Nederlandse heraldiek: Provinciewapens Gemeentewapens Waterschapswapens Dorpswapens Heerlijkheidswapens Religieuze wapens Militaire heraldiek Overige Nederlandse wapens Familie- en persoonswapens Overzeese heraldiek: (Engelstalig) Nederlandse Antillen Aruba Curaçao Sint Maarten Indonesia (waaronder Nederlandsch Indië) Sri Lanka (waaronder Nederlands Ceylon) Nieuw Walcheren Totaal aantal pagina's: 16.504 Waarvan afbeeldingen: 13.243	Nederlandse heraldische verzamelobjecten (selectie) Heraldische postzegels Stadspost Ansichtkaarten Koffie Hag albums Turmac albums Oldenkott albums Overige zegels en kaarten Sigarenbandjes Suikerzakjes Lucifersmerken Collecties De Geldere (Gemeentewapens) Meijerink (Gemeentewapens) Collectie 1 (Diverse wapens) Houtsnijwerk (Gemeentewapens) Heraldisch Compendium Nederlandse heraldische literatuur

HAARLEM

Provincie : Noord Holland
Opheffing : -
Toevoegingen : 1927 Schoten, Spaarndam (ged)

I : 26 juni 1816
"Van keel beladen met een zwaard van zilver, het gevest van goud, staande en pal, en chef een gepateerd kruis en verzeld van 4 zespuntige sterren, staande en pal, alles van zilver. Het wapen gedekt met eene goude gefleuronneerde kroon, achter hetzelve een dorre tuin met 2 schellen van goud en vastgehouden ter weerskanten door een klimmende leeuw."

NB : de kroon heeft 3 bladeren en 2 parels en de leeuwen zijn van goud.

II : 15 februari 1974
"In keel een zwaard van zilver met gevest van goud, vergezeld boven van een verkort breedarmig kruis en aan beide zijden van 2 zespuntige sterren boven elkaar, alles van zilver. Het schild gedekt met een kroon van 5 bladeren van goud, waarachter een afgeknotte dorre boom van sabel oprijst, waarin 2 gouden klokken hangen. Schildhouders: 2 leeuwen van goud, getongd en genageld van keel. Wapenspreuk: 'Vicit vim virtus' in Latijnse letters op een lint van zilver."

Oorsprong/verklaring

De wapenspreuk en de klokjes werden ook door de gemeente gevoerd vóór 1974.

De oorsprong schijnt te maken te hebben met de verovering van Damiate in 1219 door Graaf Willem I van Holland. Hierbij zouden de Haarlemmers zich onderscheiden hebben. De Duitse keizer verleende daarop het zwaard met de sterren, terwijl de patriarch van Jeruzalem er het kruis aan toevoegde. Ook de kleine klokjes, Damiaatjes, zouden er aan herinneren.

Van den Berg noemt 12 zegels van de stad, het eerste uit 1299, waarop een gedekte poort met 3 torens en ringmuur, vergezeld van 2 bomen.

Het oudste zegel van Haarlem

Het wapen in een 16e eeuws manuscript

Het tweede uit 1361 met een zwaard, met de punt omhoog en ter weerszijde 2 zespuntige sterren. Een 14e eeuws(?) en een uit 1414 met een kruisje boven het zwaard en een ander 14e eeuws zonder kruisje en achtpuntige sterren. Een zegel uit 1497 met een schild met het wapen, rustende op een op de rug liggende man en van achter gehouden door 2 engelen, boven iedere engel een kruisje, het schild omgeven door bomen. Een zegel uit 1581 met het wapen nu gehouden door 2 leeuwen en erachter bomen. Een 17e eeuws identiek zegel met contrazegel met alleen het wapen zonder schild.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

19e eeuws zegelstempel van Haarlem (bron)	Tegeltableau op de Gedempte Nieuwesloot in Alkmaar (" bron)
Wapen van Haarlem aan de Vijzelstraat 81, Amsterdam (bron)	Wapen op het orgel in de St. Bavo kerk (bron)
Het wapen op een Willem II bandje	(bron)
Het wapen op heraldische tegels