Oirsbeek

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

OIRSBEEK

Provincie  : Limburg
Opheffing  : 1982 Schinnen
Toevoegingen : -

I : 9 mei 1889
"Gedeeld; rechts in keel een dubbel slangenkruis van zilver, met een hartschild van zilver, beladen met 3 koeken van keel, geplaatst 2 en 1, links in azuur de H. Lambertus in bisschoppelijk gewaad van goud, het hoofd gedekt met een mijter van goud en omgeven door een nimbus van hetzelfde, aangezicht en handen van natuurlijke kleur, in de linkerhand houdt de naar rechts gewende Heilige een staf van sabel, met kromming van goud, en een lans met steel van sabel en spits van goud, alles op een terras van sinopel."

Oorsprong/verklaring

Het wapen is een combinatie van het wapen van de familie Huyn van Amstenrade en de parochieheilige. Oirsbeek was de zetel van een grote schepenbank, waaronder ook Merkelbeek, Amstenrade en Bingelrade vielen.
De hoge jurisdictie viel echter onder Heerlen, zodat de bank een onderbank was van Heerlen.

In 1557 werd Oirsbeek samen met Brunssum verpand door Philips II van Spanje en in 1609 verkocht aan Arnold Huyn van Geleen. In hetzelfde jaar droeg hij de rechten over aan zijn neef Werner van Amstenrade (later Huyn van Amstenrade). Vanaf die tijd vormden zij ieder een afzonderlijke schepenbank met hogere justitie, dwz zij vielen niet meer onder Heerlen.

De parochie Oirsbeek is in 1273 ontstaan met als kerkpatroon de H. Lambertus, bisschop van Maastricht. Uit de parochie is de latere gemeente ontstaan. De andere parochies werden eveneens afzonderlijke gemeenten.

In 1541 bezat de schepenbank reeds een zegel, waarop nog net een bisschop is te onderscheiden. Een tweede zegel was in 1706 in gebruik, maar is bijna vergaan. Er lijkt eveneens een bisschop op te staan. Het gemeentebestuur vroeg een wapen aan met de heilige als schildhouder op de manier zoals in Kerkrade, of met twee linten het schild vasthoudend.

Literatuur : Eversen en Meulleneers, 1900