Poortugaal

Heraldry of the World Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens

POORTUGAAL

Provincie  : Zuid Holland
Opheffing  : 1985 Albrandswaard, Rotterdam
Toevoegingen : 1841 Albrandswaard en Kijvelanden

I : 24 juli 1816
"Van keel, beladen met 5 schilden van goud, staande kruisgewijze, op elk schild 5 starren van lazuur, geplaatst en sautoir." NB : het schild gedekt met een gouden kroon van 5 bladeren

Oorsprong/verklaring:
Poortugaal is waarschijnlijk in de 12e of 13e eeuw bedijkt. Het gebeid werd echter al in de vierde eeuw voor Christus bewoond. Het dorp en de heerlijkheid behoorden gedurende lange tijd aan het geslacht Van Putten. Zowel de naam als het wapen vertonen grote overeenkomst met Portugal. Het wapen van Portugal bestaat uit een schild van zilver, beladen met 5 schilden van azuur, staande kruisgewijs, elk schild beladen met 5 ballen van zilver; en een schildzoom van keel, beladen met 7 burchten van goud.

Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910

Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930

De naam dateert waarschijnlijk uit de tijd van de kruistochten. Een van de verklaringen is dat de inwoners van Poortugaal tijdens de kruistochten onder de indruk kwamen van de vreemde culturen en dat de nieuw ontgonnen gebieden werden vernoemd naar deze gebieden. Oudere afbeeldingen van het wapen laten een blauw veld met zilveren schildjes zien, waarop koeken ipv sterren. Dit laatste wapen lijkt nog meer op Portugal. Dergelijke schildjes zijn opgenomen in het wapen van Albrandswaard.

Het wapen van Portugal

Het wapen van Portugal is afkomstig van het wapenschild van de eerste Portugese koning, Alfonso Henriques. Hij voerde een wapen van zilver, waarop een kruis van blauw. Dit schild was verstevigd met metalen pinnen. Door het vele gebruik werd het kruis steeds gehavender en was niet meer duidelijk te herkennen. Dit werden uiteindelijk de schildjes, de metalen pinnen de gouden ballen. Het eerste echte Portugese wapen was van zilver, waarop vijf schildjes van blauw, bezaaid met zilveren ballen. De schildjes ter weerszijden van het midden stonden dwars, dwz met de punt naar het midden gekeerd. Pas in de 15e eeuw werden de schildjes rechtop geplaatst. Het aantal ballen werd aan het eind der 14e eeuw vastgesteld op 5, daarvoor werden verschillende aantallen gebruikt. De kasteeltjes zijn afgeleid van het wapen van Castilie (Spanje). Alfonso III van Portugal was de zoon van Urracca van Castilie en troonpretendent van Portugal. Hij won uiteindelijk de burgeroorlog en plaatste om het oude wapen van Portugal een zoom met het wapen van Castilie. Het aantal kasteeltjes werd pas in de 16e eeuw gesteld op 7. Hoewel de naam Poortugaal misschien al uit de tijd van de kruistochten dateert, is het wapen niet ouder dan de 15e eeuw, aangezien pas in die tijd het Portugese wapen de vorm krijgt, waarop het wapen van Poortugaal is gebaseerd. Aangezien het wapen van Poortugaal geen zoom heeft, zou het kunnen zijn dat het al in gebruik is geweest voor Alfonso III de troon besteeg (1245).

Literatuur : Gemeentegids Albrandswaard, 1996; 't Jong, 1986b (met dank aan Joao Portugal).