approved, Bureaucrats, Interface administrators, Members who can see the literature depository, Administrators, uploader
3,704,208
edits
Utrecht (provincie): Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
→Oorsprong/verklaring
Knorrepoes (talk | contribs) m (Text replace - "|width="70%" align="center" |'''Heraldry of the World<br/>Civic heraldry of the Netherlands - Nederlandse gemeentewapens''' |width="15%"|50 px|right |}" to "|width="70%" align="center" |'''Heraldry of the W) |
Knorrepoes (talk | contribs) |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
Het wapen van Utrecht is een combinatie van de wapens van het Sticht Utrecht (I en IV), [[Zuid Holland|Holland]] en als hartschild de stad [[Utrecht]]. | Het wapen van Utrecht is een combinatie van de wapens van het Sticht Utrecht (I en IV), [[Zuid Holland|Holland]] en als hartschild de stad [[Utrecht]]. | ||
Het kruis als wapen voor het Sticht Utrecht komt voor het eerst voor in 1291 op het zegel van bisschop Jan van Sierck. De kleuren zijn een wit kruis op een rood veld. Dit wapen is altijd het wapen van het bisdom gebleven. De bisschoppen zegelden verder met hun persoonlijke wapens. Jan van Arkel (1342-1364) was de eerste die zijn persoonlijke wapen als hartschild op het bisschoppelijke wapen afbeeldde. In de 15e eeuw begint David van | Het kruis als wapen voor het Sticht Utrecht komt voor het eerst voor in 1291 op het zegel van bisschop Jan van Sierck. De kleuren zijn een wit kruis op een rood veld. Dit wapen is altijd het wapen van het bisdom gebleven. De bisschoppen zegelden verder met hun persoonlijke wapens. Jan van Arkel (1342-1364) was de eerste die zijn persoonlijke wapen als hartschild op het bisschoppelijke wapen afbeeldde. In de 15e eeuw begint David van Bourgondië met het gebruik het bisschoppelijke wapen te kwartileren met het persoonlijke wapen. Latere bisschoppen voerden hun persoonlijke wapen weer als hartschild. | ||
In 1528 wordt voor de wereldse provincie Utrecht een nieuw wapen ontworpen. Aangezien de macht werd uitgeoefend door Karel V als graaf van Holland, wordt het wapen van het Sticht opgenomen als borstschild op de Hollandse leeuw. Dit blijft in gebruik tot 1578. | In 1528 wordt voor de wereldse provincie Utrecht een nieuw wapen ontworpen. Aangezien de macht werd uitgeoefend door Karel V als graaf van Holland, wordt het wapen van het Sticht opgenomen als borstschild op de Hollandse leeuw. Dit blijft in gebruik tot 1578. | ||
Na 1578 komen er diverse wapens in zwang, met als de drie belangrijkste elementen, het Stichtse kruis, de Hollandse leeuw en het stadswapen. Soms is het een combinatie van twee, soms van drie wapens. In 1582 wordt voor het eerst de huidige combinatie toegepast. In 1580 waren Holland en het Sticht bijvoorbeeld nog omgedraaid. In 1584 verdween het hartschild echter weer. Pas in 1705 werd besloten het hartschild met het stadswapen weer op te nemen. In de loop van de 18e eeuw bleven de beide varianten echter in gebruik. <a name=engels> | Na 1578 komen er diverse wapens in zwang, met als de drie belangrijkste elementen, het Stichtse kruis, de Hollandse leeuw en het stadswapen. Soms is het een combinatie van twee, soms van drie wapens. In 1582 wordt voor het eerst de huidige combinatie toegepast. In 1580 waren Holland en het Sticht bijvoorbeeld nog omgedraaid. In 1584 verdween het hartschild echter weer. Pas in 1705 werd besloten het hartschild met het stadswapen weer op te nemen. In de loop van de 18e eeuw bleven de beide varianten echter in gebruik. <a name=engels> | ||
{|align="center" | {|align="center" | ||
|align="center"|[[File:utrechtpz1.jpg|center]] <br/> Zegel van Utrecht van rond 1910 | |align="center"|[[File:utrechtpz1.jpg|center]] <br/> Zegel van Utrecht van rond 1910 | ||
|align="center"|[[File:utrechtp.ok.jpg|center]] <br/> Het wapen zoals in de [[Oldenkott]] albums<br/> | |align="center"|[[File:utrechtp.ok.jpg|center]] <br/> Het wapen zoals in de [[Oldenkott]] albums<br/> | ||
|[[File:utrechtp.hag.jpg|center]] <br/>Het wapen in de [[Koffie Hag albums]] +/- 1930 | |||
|- | |- | ||
|[[File:utrechtp1.jpg|center]] <br/>Het wapen gezien op Janskerkhof 30a, Utrecht, (c) Jan Verstelle, Leiderdorp | |[[File:utrechtp1.jpg|center]] <br/>Het wapen gezien op Janskerkhof 30a, Utrecht, (c) Jan Verstelle, Leiderdorp | ||
|[[File:utrechtp2.jpg|center]] <br/>Het wapen gezien op Janskerkhof 3, Utrecht, (c) Jan Verstelle, Leiderdorp | |[[File:utrechtp2.jpg|center]] <br/>Het wapen gezien op Janskerkhof 3, Utrecht, (c) Jan Verstelle, Leiderdorp | ||
|- | |- | ||
|[[File:utrechtp. | |align="center"|[[File:utrechtp.tile.jpg|center|300 px]] <br/> | ||
| | |align="center"|[[File:utrechtp1.tile.jpg|center|300 px]] <br/> Het wapen op [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegels ]] | ||
| | |align="center"|[[File:utrechtp2.tile.jpg|center|300 px]] <br/> | ||
|} | |} | ||
====English==== | |||
'''"Quarterly of gules and or, I and IV a cross argent, II and III a lion rampant gules, armed and langued azure; over all an inescutcheon, per bend argent and gules. The shield is crested by a coronet of five leaves or. Supporters: two lions rampant guardant or."''' | |||
The arms of Utrecht are a combination of the arms of the Archdiocese (Sticht) of Utrecht (I and IV), Holland (II and III) and the city of Utrecht. The arms of the Sticht are used since 1291. The bishops generally quartered their own arms with the arms of the Sticht. In 1528 Charles V, as count of Holland, was appointed as overlord. He combined the arms of Holland and Sticht, by placing the latter on the lion of Holland. Between 1578 and 1584 several combinations of Sticht, Holland and Utrecht are used. The present arms appear in 1582-84. The arms of the city disappear between 1584-1705. The arms haven't changed since then.Voorbeelden van het gebruik van het wapen in architectuur etc : | |||
[[Litwap|Literatuur]] : De Vries, 1995 | [[Litwap|Literatuur]] : De Vries, 1995 | ||