Hoorn: Difference between revisions
Knorrepoes (talk | contribs) No edit summary |
Knorrepoes (talk | contribs) |
||
| (21 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{ | {| class="wikitable" | ||
|- style="vertical-align:top;" | |||
|[[File:hoorn.gif|center|300 px|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn]] | |||
| | |||
<center>''' {{uc:{{PAGENAME}}}} '''</center><br> | |||
'''Country''' : Netherlands [[File:Netherlands.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
'''Province''' : [[Noord Holland]][[File:Noordholland.jpg|60 px|right]]<br><br><br> | |||
'''Additions''':<br> | |||
* 1979 [[Blokker]] | |||
* 1979 [[Zwaag]] | |||
{{#display_map:52.6403,5.0604|width=250|height=250|zoom=7}} | |||
|} | |||
{| class="wikitable" | |||
''' | |+Official blazon | ||
|- | |||
|'''Dutch''' | |||
| Van zilver beladen met een hoorn van keel, geringd van goud, geband van lazuur met goude kwasten; het schild van achteren vastgehouden door een zittenden eenhoorn van keel, gehoornd, gemaand, gebaad, gevlokt en gestaart van goud. | |||
|- | |||
|'''English''' | |||
| blazon wanted | |||
|} | |||
===Oorsprong/verklaring=== | |||
Het wapen is officieel verleend op 26 juni 1816. | |||
Het oudste zegel van de stad Hoorn met daarop een wapen met een hoorn dateert al vanuit 1361. Dit is waarschijnlijk het eerste zegel van de stad, die in 1357 stadsrechten verkreeg. Of het wapen al voor de verlening van de stadsrechten bestond is onbekend, wel zijn er enkele aanwijzingen in die richting. De hoorn op zich zelf is waarschijnlijk een sprekend wapen. | Het oudste zegel van de stad Hoorn met daarop een wapen met een hoorn dateert al vanuit 1361. Dit is waarschijnlijk het eerste zegel van de stad, die in 1357 stadsrechten verkreeg. Of het wapen al voor de verlening van de stadsrechten bestond is onbekend, wel zijn er enkele aanwijzingen in die richting. De hoorn op zich zelf is waarschijnlijk een sprekend wapen. | ||
| Line 19: | Line 33: | ||
|} | |} | ||
Op latere zegels uit de 15e eeuw wordt het wapen afgebeeld onder de afbeelding van Maria met het kind Jezus op een gothische troon. | Op latere zegels uit de 15e eeuw wordt het wapen afgebeeld onder de afbeelding van Maria met het kind Jezus op een gothische troon. Het geheimzegel der stad vertoont in plaats van Maria Johannes de Doper (de schutspatroon van de stad) met het wapen aan zijn voeten. | ||
Het geheimzegel der stad vertoont in plaats van Maria Johannes de Doper (de schutspatroon van de stad) met het wapen aan zijn | |||
voeten. | |||
De eenhoorn heeft een andere geschiedenis. De eenhoorn op zich symboliseerde in de vroeg-christelijke belevingswereld oa Christus, maar ook als zondig mens die door bekering alsnog zalig wordt. De eenhoorn werd in Hoorn | De eenhoorn heeft een andere geschiedenis. De eenhoorn op zich symboliseerde in de vroeg-christelijke belevingswereld oa Christus, maar ook als zondig mens die door bekering alsnog zalig wordt. De eenhoorn werd in Hoorn geïntroduceerd door [[George van Egmond|Joris van Egmond]] (zie aldaar), bisschop van Utrecht. Hij voerde zijn wapen gehouden door twee witte eenhoorns, de rechter omgewend (het wapen was gevierendeeld; I en IV in goud 6 kepers van keel ([[Egmond]]); II in zilver een rechterschuinbalk van keel ([[Baden (State)|Baden]]), III in zilver twee dubbelgekanteelde dwarsbalken van keel ([[Arkel]]) en een hartschild [[Gelderland|Gelre-Gulik]]. Het schild gedekt door een bisschopshoed). De bisschop was tevens Heer van de stad. | ||
Vlak na de wijding van de bisschop werd de Oosterpoort voltooid (1538). Op deze poort staat voor het eerst het wapen afgebeeld tussen twee eenhoorns. Pas in 1591 wordt het wapen met een enkele eenhoorn opgenomen in het stadszegel. De vervanging van Maria door de eenhoorn was tevens een uiting van de reformatie. Door de symboliek van de eenhoorn werd het een als toepasselijke vervanging gezien. Ook de plaatselijke Hervormde gemeente nam het wapen met de eenhoorn op in hun zegel in het begin der 17e eeuw. | Vlak na de wijding van de bisschop werd de Oosterpoort voltooid (1538). Op deze poort staat voor het eerst het wapen afgebeeld tussen twee eenhoorns. Pas in 1591 wordt het wapen met een enkele eenhoorn opgenomen in het stadszegel. De vervanging van Maria door de eenhoorn was tevens een uiting van de reformatie. Door de symboliek van de eenhoorn werd het een als toepasselijke vervanging gezien. Ook de plaatselijke Hervormde gemeente nam het wapen met de eenhoorn op in hun zegel in het begin der 17e eeuw. | ||
Sinds 1591 fungeert de eenhoorn dus als schildhouder van het wapen van Hoorn. Toch wordt het wapen regelmatig afgebeeld met twee schildhouders, een eenhoorn en een leeuw. Het betreft hier meestal titelbladen van boeken, maar ook af en toe op officiële publicaties. De leeuw verschijnt nooit op de stadszegels. | |||
Sinds 1591 fungeert de eenhoorn dus als schildhouder van het wapen van Hoorn. Toch wordt het wapen regelmatig afgebeeld met twee | |||
schildhouders, een eenhoorn en een leeuw. Het betreft hier meestal titelbladen van boeken, maar ook af | |||
Over de kleuren van de eenhoorn is weinig bekend. De oorspronkelijke eenhoorns van de bisschop waren van zilver. Vrijwel alle latere afbeeldingen in kleur geven de eenhoorn aan als van keel. De reden van deze kleurverandering is niet bekend. | Over de kleuren van de eenhoorn is weinig bekend. De oorspronkelijke eenhoorns van de bisschop waren van zilver. Vrijwel alle latere afbeeldingen in kleur geven de eenhoorn aan als van keel. De reden van deze kleurverandering is niet bekend. | ||
| Line 47: | Line 45: | ||
In de Franse tijd werd het wapen vervangen door een zegelstempel met de Franse adelaar. In de Bataafse Republiek werden hoorn en eenhoorn weer in ere hersteld en daarna ook aangevraagd bij de [http://www.hogeraadvanadel.nl Hoge Raad van Adel]. Een andere verklaring voor de hoorn in het wapen en de plaatsnaam is het verhaal van de wapenstier, zie hiervoor onder [[Monnickendam]]. | In de Franse tijd werd het wapen vervangen door een zegelstempel met de Franse adelaar. In de Bataafse Republiek werden hoorn en eenhoorn weer in ere hersteld en daarna ook aangevraagd bij de [http://www.hogeraadvanadel.nl Hoge Raad van Adel]. Een andere verklaring voor de hoorn in het wapen en de plaatsnaam is het verhaal van de wapenstier, zie hiervoor onder [[Monnickendam]]. | ||
===Afbeeldingen=== | |||
<gallery widths=250px heights=200px perrow=0> | |||
File:Hoorn16.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen in een [[:Category:Windhag city arms|16e eeuws manuscript]] | |||
File:hoornz2.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het stadszegel sinds 1591 (Uit Mulder, 1957) | |||
File:Hoorn17.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen in een 17e eeuws [https://bm-lille.fr/patrimoine/digital-viewer/c-16435 manuscript] | |||
File:Hoorn1650.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen in 1650 | |||
File:Hoorn.hes.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen in het [[Wapen- en Vlaggenboek Hesman|Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman]] uit 1708 | |||
File:hoorn4.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een boek uit 1617 (Velius, Chroniick van Hoorn, 1e druk) | |||
File:hoorn5.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een boek uit 1740 (Velius, Chronyk van Hoorn, 4e druk) | |||
File:hoorn.ok.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen in de [[Oldenkott]] albums +/- 1910 | |||
File:hoorn.hag.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen in de [[Koffie Hag albums]] +/- 1930 | |||
File:hoorn2.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op de Roode Steen 8 ([http://www.pbase.com/mjk43/gevelstenen bron]) | |||
File:hoorn3.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op het Hoofd 2 ([http://www.pbase.com/mjk43/gevelstenen bron]) | |||
File:hoorn.tile.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegel]] | |||
File:hoorn1.tile.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een [[:Category:Heraldic_tiles|heraldische tegel]] | |||
File:1950.wi2.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een [[Willem II]] bandje | |||
File:Hoorn.suiker.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Hoorn1.suiker.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Hoorn2.suiker.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Hoorn4.suiker.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Het wapen op een [[Netherlands (sugar packets) municipalities|suikerzakje]] | |||
File:Hoornp.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Poststempel 1977 | |||
File:Hoornp1.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Poststempel 1981 | |||
File:Hoornms.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Monumentenschildje, 2017 | |||
File:Hoornb1.jpg|alt=Wapen van Hoorn/Arms (crest) of Hoorn|Huisstijl 2020s | |||
</gallery> | |||
[[Civic Heraldry Literature - Netherlands (Heraldische literatuur - Nederland)|'''Literatuur''']]: Mulder (1957), Van den Bergh, 1878 | |||
| | |||
{{nl}} | |||
{{media}} | {{media}} | ||
[[Category:Nederlandse gemeentewapens H]] | [[Category:Nederlandse gemeentewapens H]] | ||
[[Category:Noord Holland]] | [[Category:Noord Holland]] | ||
[[Category:Granted 1816]] | [[Category:Granted 1816]] | ||
Latest revision as of 06:51, 3 December 2023
 |
Country : Netherlands  Province : Noord Holland  Additions: |
| Dutch | Van zilver beladen met een hoorn van keel, geringd van goud, geband van lazuur met goude kwasten; het schild van achteren vastgehouden door een zittenden eenhoorn van keel, gehoornd, gemaand, gebaad, gevlokt en gestaart van goud. |
| English | blazon wanted |
Oorsprong/verklaring
Het wapen is officieel verleend op 26 juni 1816.
Het oudste zegel van de stad Hoorn met daarop een wapen met een hoorn dateert al vanuit 1361. Dit is waarschijnlijk het eerste zegel van de stad, die in 1357 stadsrechten verkreeg. Of het wapen al voor de verlening van de stadsrechten bestond is onbekend, wel zijn er enkele aanwijzingen in die richting. De hoorn op zich zelf is waarschijnlijk een sprekend wapen.
 Het stadszegel in de 14e eeuw (Uit Mulder, 1957) |
Op latere zegels uit de 15e eeuw wordt het wapen afgebeeld onder de afbeelding van Maria met het kind Jezus op een gothische troon. Het geheimzegel der stad vertoont in plaats van Maria Johannes de Doper (de schutspatroon van de stad) met het wapen aan zijn voeten.
De eenhoorn heeft een andere geschiedenis. De eenhoorn op zich symboliseerde in de vroeg-christelijke belevingswereld oa Christus, maar ook als zondig mens die door bekering alsnog zalig wordt. De eenhoorn werd in Hoorn geïntroduceerd door Joris van Egmond (zie aldaar), bisschop van Utrecht. Hij voerde zijn wapen gehouden door twee witte eenhoorns, de rechter omgewend (het wapen was gevierendeeld; I en IV in goud 6 kepers van keel (Egmond); II in zilver een rechterschuinbalk van keel (Baden), III in zilver twee dubbelgekanteelde dwarsbalken van keel (Arkel) en een hartschild Gelre-Gulik. Het schild gedekt door een bisschopshoed). De bisschop was tevens Heer van de stad.
Vlak na de wijding van de bisschop werd de Oosterpoort voltooid (1538). Op deze poort staat voor het eerst het wapen afgebeeld tussen twee eenhoorns. Pas in 1591 wordt het wapen met een enkele eenhoorn opgenomen in het stadszegel. De vervanging van Maria door de eenhoorn was tevens een uiting van de reformatie. Door de symboliek van de eenhoorn werd het een als toepasselijke vervanging gezien. Ook de plaatselijke Hervormde gemeente nam het wapen met de eenhoorn op in hun zegel in het begin der 17e eeuw.
Sinds 1591 fungeert de eenhoorn dus als schildhouder van het wapen van Hoorn. Toch wordt het wapen regelmatig afgebeeld met twee schildhouders, een eenhoorn en een leeuw. Het betreft hier meestal titelbladen van boeken, maar ook af en toe op officiële publicaties. De leeuw verschijnt nooit op de stadszegels.
Over de kleuren van de eenhoorn is weinig bekend. De oorspronkelijke eenhoorns van de bisschop waren van zilver. Vrijwel alle latere afbeeldingen in kleur geven de eenhoorn aan als van keel. De reden van deze kleurverandering is niet bekend.
In de Franse tijd werd het wapen vervangen door een zegelstempel met de Franse adelaar. In de Bataafse Republiek werden hoorn en eenhoorn weer in ere hersteld en daarna ook aangevraagd bij de Hoge Raad van Adel. Een andere verklaring voor de hoorn in het wapen en de plaatsnaam is het verhaal van de wapenstier, zie hiervoor onder Monnickendam.
Afbeeldingen
Het wapen in een 16e eeuws manuscript
Het stadszegel sinds 1591 (Uit Mulder, 1957)
Het wapen in een 17e eeuws manuscript
Het wapen in 1650
Het wapen in het Wapen- en Vlaggenboek van Gerrit Hesman uit 1708
Het wapen op een boek uit 1617 (Velius, Chroniick van Hoorn, 1e druk)
Het wapen op een boek uit 1740 (Velius, Chronyk van Hoorn, 4e druk)
Het wapen in de Oldenkott albums +/- 1910
Het wapen in de Koffie Hag albums +/- 1930
Het wapen op de Roode Steen 8 (bron)
Het wapen op het Hoofd 2 (bron)
Het wapen op een heraldische tegel
Het wapen op een heraldische tegel
Het wapen op een Willem II bandje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Het wapen op een suikerzakje
Poststempel 1977
Poststempel 1981
Monumentenschildje, 2017
Huisstijl 2020s
Literatuur: Mulder (1957), Van den Bergh, 1878
Portaal Nederlandse Overheidsheraldiek
Portaal Nederlandse overheidswapens |
Onderdeel van:  |
|
Nederlandse heraldiek:
Overzeese heraldiek:
|
Nederlandse heraldische verzamelobjecten
|
Contact and Support
Partners:
Your logo here ?
Contact us
© since 1995, Heraldry of the World, Ralf Hartemink 
Index of the site